Neurowie

Kim byli ludzie, którzy według Herodota posiadali zdolność przemiany w wilki? Gdzie mieszkali i dlaczego musieli opuścić swoje ziemie?

         Pierwszym ludem, który pojawił się na kartach historii a utożsamiany jest przez niektórych historyków ze Słowianami są opisani przez Herodota z Halikarnasu Neurowie.

         Herodot urodził się około 485 roku p.n.e. nazywany jest ojcem historiografii. Interesujące nas opisy zawarł w Dziejach, przedstawiały one przebieg wojny prowadzonej przez króla perskiego Dariusza. Pojawiają się w nich także bardzo ciekawe informacje dotyczące geografii, a także opisy ludów zamieszkujących Europę środkową.

         Oto jak przedstawia położenie terenów zamieszkanych przez Neurów:

         „Na północ od nich (od Scytów-oraczy przyp. autora) mieszkają Neurowie. Północne zaś obszary kraju Neurów nie są już zamieszkałe przez ludzi, o ile mi wiadomo. Takie ludy znajdują się nad rzeką Hypanis (Boh przyp. aut.), na zachód od Borystenesu (Dniepr przyp. aut.).”

Ryc. 1 Lokalizacja plemion Neurów, Budynów i Venetów.

Źródło mapy: Gerard Labuda, Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna: antologia tekstów źródłowych, Poznań 1999

        

         „Na północ zaś od Istru (Dunaj przyp. aut.), w głębi lądu zamykają Scytię najpierw Agatyrsowie, dalej Neurowie, Androfagowie, wreszcie Melanchlajnowie.”

         Neurowie zamieszkiwać, więc mieli tereny obecnego Wołynia i Podola. Łączono ich ze Słowianami ze względu na występujący w ich nazwie rdzeń ner-, nur-. Wysunięta została również hipoteza jakoby Neurowie mieli stanowić jedną z gałęzi Kultury Łużyckiej, nie da się jednak tego w pełni udowodnić.

         Herodot przekazał nam także informacje, co do kultury, historii a także „magicznych” umiejętności Neurów:

         „Neurowie znów obyczaje mają scytyjskie, a na jedno pokolenie przed wyprawą Dariusza musieli opuścić cały kraj swój z powodu żmij. Ziemia ich, bowiem wydawała mnóstwo żmij, a jeszcze więcej przychodziło ich z północnych pustkowi, czym udręczeni przenieśli się pomiędzy Budynów, porzucając własny kraj. Muszą oni jednak być czarownikami, bo zarówno Scyci, jak i Grecy osiedli w Scytii opowiadają, że raz do roku każdy Neuryjczyk zamienia się w wilka na parę dni i znów na powrót przyjmuje dawną postać.”

Informacja o przyjmowaniu przez Neurów postaci wilka bywa uważana, jako głos za słowiańskością tego ludu, ponieważ podania o wilkołakach są właśnie słowiańskiego pochodzenia.

         W związku z plagą żmij, o której wspomina Herodot pada kolejna nazwa ludu, który może się wydać interesujący z naszego punktu widzenia.

Budynowie zamieszkiwać mieli tereny między Dnieprem a Wołgą, prowadzili koczowniczy tryb życia, przez niektórych historyków i oni uważani są za Słowian, choć istnieje pogląd jakoby mieli oni być raczej ludem irańskim.

Bibliografia:

Gerard Labuda, Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna: antologia tekstów źródłowych, Poznań 1999.

Jerzy Strzelczyk, Od Prasłowian do Polaków, Kraków 1987

Zbigniew Bukowski, Budynowie, [w:] Mały słownik kultury dawnych Słowian, Warszawa 1988

Paweł Jasienica, Słowiański rodowód, Warszawa 1978.

Herodot, [w:] Encyklopedia Szkolna WSiP Historia, Warszawa 2004.