Początki państwa bułgarskiego.

Powstałe na początku VII wieku państwo bułgarskie założone przez chana Asparucha, stanowiło mieszankę osiadłych na Bałkanach ludów słowiańskich z przybyłymi na te tereny ludami koczowniczymi, spokrewnionymi z Hunami.

Gospodarkę powstałego państwa wyróżniała specyficzna cech, mianowicie część ludności wiodła koczowniczy tryb życia, część natomiast prowadziła hodowlę i uprawiała ziemię. W miarę slawizacji państwa sytuacja ta ulegała zmianie.

 Chan Asparuch.

W początkowym okresie istnienia państwo znajdowało się w permanentnym konflikcie wojny z Bizancjum

            W 863 roku na prośbę Bułgarów z Konstantynopola przybili misjonarze, a w 866 Borys, wielki chan Pliski, przyjął chrzest i przybrał imię Michał, na cześć cesarza Michała III.

Jednak już w roku 899 Borys zrzekł się tronu a sam wstąpił do klasztoru. Władzę w państwie objął jego syn Włodzimierz, który odszedł od polityki ojca, zarówno wewnętrznej jak i wobec sąsiadów. Zawarł sojusz z królem niemieckim Arnulfem, jednocześnie zrywając porozumienie z Bizancjum.

            Borys I w 893 roku postanowił opuścić klasztor i usunąć Włodzimierza z tronu a na jego miejsce umieścić na nim swego trzeciego syna Symeona I (893-927), który kształcił się w Bizancjum na duchownego

Symeon I przeniósł stolicę z Pliski, która była ośrodkiem starych, pogańskich kultów do Presława, w pobliżu którego w klasztorze przebywał Borys.

Za jego panowania odbył się sobór narodowy, który za obowiązując w państwie uznał liturgię słowiańską, co doprowadziło do rozwoju piśmiennictwa słowiańskiego. W 894 roku zakończono przekład ksiąg liturgicznych na język starosłowiański.

W Peresławiu rozwinęła się cyrylicka szkoła presławska, której ośrodkiem był dwór książęcy. Na alfabet cyrylicki składały się uncjalne litery alfabetu grackiego i niektóre litery zapożyczone z pisma głagolickiego, dla tych głosek języka słowiańskiego, których niemożna było oddać przy pomocy liter greckich.

            W chwili objęcia władzy przez Symeona Bułgaria znajdował się w trudnej sytuacji, musiała ona stawić czoła koalicji Bizancjum i Madziarów. Symeon pokonał Węgrów w bitwie nad Dunajem, a także udało mu się namówić koczowniczy lud  Pieczyngów do zaatakowania Besarabii, zmusiło do Węgrów do skierowania się na tereny Panonii. Po tym sukcesie udało się Bułgarom rozbić armię grecką i doprowadzić do podpisania w 896 roku korzystnego traktatu pokojowego. Uzyskali oni tereny północnej Tracji, pozostałą część Bułgarzy podbili w 904 roku.

            Symeon I miał ambitne plany, pragnął zostać cesarzem. Doprowadzić do tego miała rozpoczęta w 913 roku wojna. Armia Symeona, która stanęła pod murami Konstantynopola tego roku wymusiła na regencie  cesarstwa koronację władcy Bułgarów na cesarza. Małoletni cesarz Konstantyn Porfirogeneta miał ożenić się z córką Symeona, do tego jednak nie doszło.     Pasmo sukcesów Symeona trwało dalej, 20 sierpnia 917 roku pobił on bizantyjską armie pod Achelo, pokonał sprzymierzoną z Cesarstwem Serbię, a w roku 918 najechał Grecję. Dobra passa został przerwana dopiero przez Chorwatów, którzy w 926 roku pokonali wysłaną na ich tereny bułgarską armię. 

             Kolejny władca Piotr (927-969) po swym poprzedniku odziedziczył państwo osłabione prowadzonymi wojnami. Mimo wycofania się z polityki militarnej swojego ojca i zawarcia sojuszu z Bizancjum Mie udało mu się zapobiec wybuchom buntów ludności i powtarzającym się od 934 roku najazdom węgierskim. Wiele kłopotów Piotrowi sprawiła także herezja bogomiłów.

                        Słabość Bułgarii próbował, także wykorzystać sprzymierzony z cesarzem Światosław, książę Rusi. W 968 roku udało mu się zająć całą Bułgarię. Chciał on nad Dunajem stworzyć potężne rusko-bułgarskie państwo, na drodze tym planom stanął jednak cesarz Jan Tzimiskes, któremu było to wybitnie nie na rękę. Doprowadził on w 971 roku do kapitulacji Świętosława. Cesarz nie przywrócił jednak na tron cara Borysa III (969-971), co oznaczało konie pierwszego cesarstwa bułgarskiego.

Zwierzchnictwo cesarstwa zostało zrzucone dopiero w 976 roku przez czterech synów komesa Mikołaja, zwanych Komitopulami. Na tronie osadzony został brat Borysa III, Roman, jednak już w 986 cesarzem został Samuel (986-1014), jeden z Komitopułów. Podejmował on liczne wyprawy wojenne, które doprowadziły do odzyskania ziem na wschodzie z Serdiką i Niziną Mezyjską jenak bez Tracji. 

Bibliografia:

Red. M. Salamon, Wielka historia świata, Tom 4.

J. A. Sobiesiak, Bolesław II Przemyślida.

L. Leciejewicz, Słowiańszczyzna zachodnia.

A. Błażejski, Starożytni Słowianie.

J. Skowronek, M. Tanty, T. Wasilewski, Historia Słowian Południowych i Zachodnich.

Mapy i zdjęcie pochodzi z Wikipedii